SOMATIC EXPERIENCING® (‘Somatik Deneyimleme®’ veya ‘SE’) travma ve kronik stresin yarattığı olumsuz etkileri iyileştirmeye yönelik, kısa süreli, beden merkezli psikobiyolojik bir yaklaşımdır. SE, bedendeki duyumların farkındalığa geçirilmesi ve takibi ile oluşan tepkilerin tamamlanması, biriken hayatta kalma enerjisinin çözülmesi ve sinir sisteminin kendini dengeleme kapasitesinin yeniden kazanılması ile çalışır.

Kaynaklarımızı keşfetmeye odaklı “Somatik Deneyimleme®” tekniğini uygularken duyumsama, imgeleme, içsel iyileşme gücümüz ve alt beynimizden (`reptilian brain`, sürüngen beyin: beynin insanın içgüdüsel davranışlarının kaynağı olduğu düşünülen kısmı) faydalanıyoruz. Yaşadığımız zorlu durumlardan kalan gerilim ve yükü; kendi kaynaklarımızı fark ederek, yaşadıklarımızı ayrıştırıp ve yeniden yapılandırarak, bedensel farkındalık ve duyumlamamız yardımıyla sinir sistemimizden boşaltıyoruz. Zaman içinde sinir sistemimizin kapasitesi ve beden farkındalığımız artıyor, bedenimizin sihirli zekasını dinlemeyi, iyileşmenin kendi sürecine ve içimizdeki iyileşme dinamiğine güvenmeyi öğreniyoruz. Sinir sistemimizin tekrar sağlıklı çalışır bir hale gelmesiyle, insanlarla sınırlarımızı farkediyor, kendimizi güvende hissediyor ve çevremizle ilişkimizde korku değil, merak ve keşfetme hali hakim oluyor. Zevk dahil bütün duyumlarımız daha zenginleşiyor ve bu dünyada yaşamanın getirdiği bütün halleri daha da derin deneyimleyebiliyoruz.

Amerika`da Dr. Peter Levine tarafından geliştirilmiş ve “Somatic Experiencing ®” adıyla tanınan bu yaklaşım, kişiye saygılı, duyarlı ve etkin bir uygulama olmasıyla son yıllarda hızla yayılmakta, travma çözümlemesi ve daha birçok alanda uygulama bulmaktadır.

Amerika’da Dr. Peter Levine geliştirdiği yaklaşımın uygulayıcı eğitimleri Somatic Experiencing Trauma Institute (‘SETI’) tarafından 36 ülkede verilmektedir.

Psiko-biyolojik temelli bir yaklaşım olan SE şunları sunar:

• Travmatik strese ve insanların stres karşısındaki davranışlarına dair kapsamlı bir anlayış
• Kişinin savaş, kaç ve/veya donma tepkilerinde nerede «takılmış» olduğunu değerlendirmeyi sağlayan bir çerçeve
• Bu tıkanma durumlarını çözümlemeyi, eski davranış örüntülerini değiştirmeyi ve esnek dayanıklılığı arttırmayı sağlayan klinik araçlar
• Temel SE becerileri arasında; bedende hissedilen duyumsamaların keşfi ve izinin sürülmesi, kaynak oluşturma ve bunun bedende yer bulması, zaman ve mekana yönelim, sınırların tekrar inşası, tamamlanmamış savunma tepkilerinin tamamlanması, esnek dayanıklılığın yeniden kazanılması vardır.

Somatik Yaklaşımlar, Travma Çalışmalarına Yeni Bir Boyut Kazandırmaktadır:

Bilinen terapiler, travmanın çözümlenmesine kortikal beyin sistemleri (dil, bilinçli düşünce, açık bellek) aracılığıyla yaklaşırlar.

Somatik Deneyimleme®  sinir sisteminde güvenlik hissini ve öz-dengelenmenin yeniden inşasını desteklemek amacıyla korteks-altı beyin sistemlerinden (bedensel duyumsamalar, duyuların kullanımı, bilinçdışı dinamikler, örtük bellek) faydalanır. Entegrasyon aşağıdan yukarı doğrudur.

Somatik Yaklaşımlar:

• Bedenin düşünce, duygu ve davranışları nasıl etkilediğine  odaklanır (“aşağıdan yukarıya”)
• Kişinin bedensel duyumsamalarını ve prosedürel belleğini fark etmesine yardımcı olur
• Semptomların oluşumunun / devam etmesinin altta yatan nedeni olarak sinir sistemi düzensizliğini hedef alır
• Kişiyi zorlayan semptomlar ve bilinçdışı dinamikler üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmaya yardım eder
• Beden farkındalığı ve fizyolojik düzenleme, dengelenmeye dayanır.

Diğer Yaklaşımlar:

• Düşüncelerin duygu ve davranışları nasıl etkilediğine odaklanır (“yukarıdan aşağıya müdahaleler”)
• Çarpık bilişsel inançları ve adaptif olmayan davranışları belirlemeye yardımcı olur
• Semptomların azalmasını hedefler
• Daha adaptif kendilik-inançları ve davranışlar geliştirmeye yardım eder
• İçgörü gelişimi ve davranış değişimine dayanır.